تأثیر سازوکارهای ارتباطی اینترنت، بر الگوهای تعامل کنشگران فضای سایبر ایران دکتر هادی خانیکی* محمود بابائی**

چکیده سازوکارها و ابزارهای ارتباطی اینترنت، به دلیل فراهم کردن امکان  تعامل، اشتراک گذاری و شکل گیری شبکه های ارتباطی در بین کنشگران فضای سایبر، از دیدگاه علوم ارتباطات و جامعه شناسی مقوله ای دارای اهمیت است. بررسی تعامل انسان - انسان در فضای سایبر، و تأثیر این گونه تعامل های متکی به سازوکارهای ارتباطی فناوری اینترنت، می تواند منجر به طرح این فرضیه شود که: بستر ارتباطی اینترنت، دارای پتانسیل ایجاد الگوهای نوین کنشگری است و نوع ابزار ارتباطی مورد استفاده کنشگران و میزان مهارت آنان در کاربرد ابزار ارتباطی،  الگو و سطح تعامل کنشگران را در فضای سایبر تعیین می کند. در این مقاله، تأثیر و نقش سازوکارهای تعاملی اینترنت در شکل گیری  الگوهای دسترسی، کنشگری و بیانی کنشگران  فضای سایبر ایران،شامل وبلاگستان و شبکه های اجتماعی فارسی، مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ماهیت پرسش های پژوهش، از روش «پیمایش» و در گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه الکترونیکی استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه،کنشگران فعال در چهار سرویس دهنده اصلی وبلاگ نویسی فارسی و چهار سایت شبکه های اجتماعی فضای سایبری ایران بودند. نتایج پژوهش نشان داد که بین الگوهای کنشگری، بیانی و دسترسی در نظام تعاملی انسان-انسان در اینترنت، و سازوکارهای ارتباطی این  فناوری رابطه مثبت وجود دارد. هم چنین، نتایج آزمون ها نشان داد که میزان این رابطه، در حد کم است.